Bản tin văn bản pháp luật (Tháng 03/2025)

Nội dung 1: Nhiều quy định mới đáng chú ý về hóa đơn, chứng từ theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP

Ngày 20/3/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, trong đó có một số nội dung đáng chú ý đối với doanh nghiệp, tổ chức trong lĩnh vực kế toán, thuế như sau:

1. Bổ sung khái niệm và quy định về “hóa đơn thương mại điện tử”

• Hóa đơn thương mại điện tử là loại hóa đơn sử dụng trong hoạt động xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ ra nước ngoài, được gửi bằng phương thức điện tử đến cơ quan thuế.
• Trường hợp không đáp ứng điều kiện chuyển dữ liệu điện tử, người xuất khẩu được phép lập hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn bán hàng điện tử thay thế.

2. Mở rộng đối tượng bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

• Các đơn vị kinh doanh bán lẻ, ăn uống, khách sạn, vận tải hành khách… có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.
• Các khoản chi có hóa đơn dạng này được coi là hợp lệ để tính chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.

3. Quy định rõ hơn về thời điểm lập hóa đơn điện tử

• Thời điểm lập hóa đơn không phụ thuộc vào thời điểm thu tiền.
• Đối với các dịch vụ như tư vấn kế toán, kiểm toán, thuế, nếu có thu tiền trước thì không phải lập hóa đơn tại thời điểm thu tiền, mà lập khi hoàn thành cung cấp dịch vụ.

4. Hợp nhất hóa đơn và biên lai thuế, phí, lệ phí trên cùng một định dạng

• Doanh nghiệp và tổ chức thu thuế có thể tích hợp hóa đơn và biên lai trên cùng định dạng điện tử gửi cho người nộp tiền.
• Việc tích hợp hóa đơn phải được đăng ký với cơ quan thuế theo mẫu mới ban hành kèm theo Nghị định.

5. Sửa đổi quy định về hóa đơn sai sót và điều chỉnh

• Cho phép một hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế nhiều hóa đơn sai trong cùng tháng và cùng thông tin người mua.
• Bổ sung mẫu bảng kê hóa đơn sai sót để đi kèm hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế.

Căn cứ pháp lý: Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025 của Chính phủ (hiệu lực từ 01/6/2025)

Nội dung 2: Công văn 586/TCT-TTKT hướng dẫn triển khai Nghị định 20/2025/NĐ-CP về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết

Ngày 13/02/2025, Tổng cục Thuế ban hành Công văn số 586/TCT-TTKT giới thiệu và hướng dẫn triển khai thực hiện Nghị định số 20/2025/NĐ-CP ngày 10/02/2025 của Chính phủ, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 132/2020/NĐ-CP về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết. Dưới đây là một số điểm mới nổi bật:

1. Làm rõ và bổ sung trường hợp không xác định quan hệ liên kết

• Các tổ chức tín dụng không tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp điều hành, kiểm soát, góp vốn vào doanh nghiệp đi vay sẽ không bị xem là có quan hệ liên kết với doanh nghiệp đi vay, dù có bảo lãnh hoặc cho vay.
• Trường hợp cả bên cho vay và bên đi vay là tổ chức tín dụng và không cùng chịu sự kiểm soát của bên thứ ba, thì cũng không được xác định là có quan hệ liên kết.

=> Trước đây chưa có quy định loại trừ cụ thể cho các trường hợp này, dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp bị xem là có quan hệ liên kết không phù hợp thực tế.

2. Bổ sung trường hợp chi nhánh hạch toán độc lập vẫn bị coi là có quan hệ liên kết

• Nếu chi nhánh hạch toán độc lập nhưng vẫn bị công ty mẹ kiểm soát về hoạt động sản xuất, kinh doanh thì vẫn được xác định là có quan hệ liên kết.

3. Mở rộng phạm vi quan hệ liên kết giữa tổ chức tín dụng và các công ty con/công ty liên kết

• Quan hệ giữa tổ chức tín dụng và công ty con, công ty kiểm soát hoặc công ty liên kết cũng được xác định là có quan hệ liên kết theo luật chuyên ngành.

4. Tăng cường phối hợp chia sẻ dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước

• Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm cung cấp thông tin liên quan đến cá nhân, tổ chức có liên quan đến tổ chức tín dụng theo yêu cầu của cơ quan thuế.

5. Thay thế Phụ lục I về thông tin giao dịch liên kết

• Phụ lục I được cập nhật nhằm phản ánh chính xác các mối quan hệ liên kết mới, đặc biệt bổ sung thêm cột “hình thức quan hệ liên kết” phù hợp với điểm m khoản 2 Điều 5 mới được bổ sung.

6. Quy định xử lý chuyển tiếp đối với chi phí lãi vay không được trừ từ các năm trước

• Đối với các năm 2020–2023, nếu doanh nghiệp bị xác định có quan hệ liên kết theo quy định cũ và có chi phí lãi vay không được trừ, từ năm 2024 có thể được phân bổ lại hoặc xử lý theo quy định chuyển tiếp tùy trường hợp có phát sinh quan hệ liên kết hay không.

Căn cứ pháp lý: Công văn số 586/TCT-TTKT ngày 13/02/2025 của Tổng cục Thuế.

Nội dung 3: Công văn số 994/TCT-CS của Tổng cục Thuế hướng dẫn xử lý thuế đối với hóa đơn xăng dầu từ đơn vị chưa được cấp phép kinh doanh

Ngày 28/02/2025, Tổng cục Thuế ban hành Công văn số 994/TCT-CS trả lời Cục Thuế tỉnh Đồng Nai về chính sách thuế GTGT và thuế TNDN trong trường hợp doanh nghiệp mua xăng dầu từ đơn vị chưa được Bộ Công Thương cấp phép đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu.

1. Tình huống thực tế:

Doanh nghiệp có hóa đơn GTGT mua xăng dầu từ đơn vị không đủ điều kiện kinh doanh theo quy định pháp luật chuyên ngành. Vấn đề đặt ra là liệu các hóa đơn này có đủ điều kiện để khấu trừ thuế GTGT và tính chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN hay không.

2. Quan điểm của Tổng cục Thuế:

Tổng cục Thuế yêu cầu Cục Thuế tỉnh Đồng Nai:

• Phối hợp với cơ quan quản lý chuyên ngành để xác minh:
  • Đơn vị bán có thực sự hoạt động kinh doanh xăng dầu hay không.
  • Việc mua bán có thực hiện thực tế và phù hợp quy định pháp luật hay không.
• Trường hợp giao dịch là có thật, hóa đơn thể hiện hàng hóa, dịch vụ thực tế, có chứng từ thanh toán hợp lệ thì:
  • Chi phí xăng dầu này có thể được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.
  • Đồng thời, có thể được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, nếu đáp ứng các điều kiện quy định tại Thông tư 219/2013/TT-BTC và Thông tư 96/2015/TT-BTC.

3. Lưu ý về rủi ro thuế:

Tổng cục Thuế lưu ý đây là trường hợp rủi ro cao về thuế và hóa đơn. Doanh nghiệp cần thận trọng, bảo đảm hóa đơn mua hàng phải hợp pháp, hợp lệ và phản ánh giao dịch thực tế.

Căn cứ pháp lý: Công văn số 994/TCT-CS ngày 28/02/2025 của Tổng cục Thuế.

 Nội dung 4: Công văn số 140/CT-CS của Cục Thuế hướng dẫn xử lý chi phí thuê đất chưa đưa vào sử dụng sản xuất kinh doanh

Ngày 14/3/2025, Cục Thuế có Công văn số 140/CT-CS hướng dẫn chính sách thuế TNDN đối với khoản chi tiền thuê đất và phí quản lý của doanh nghiệp chưa đưa vào sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

1. Theo quy định tại Khoản 1 và điểm 2.30 khoản 2 Điều 4 Thông tư số 96/2015/TT-BTC:

• Trường hợp doanh nghiệp trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, nhưng chưa đưa diện tích đất đó vào hoạt động sản xuất kinh doanh, thì khoản chi phí này không được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp tại thời điểm đó.
• Tương tự, phí quản lý đối với diện tích đất thuê chưa sử dụng cũng không được tính vào chi phí được trừ.
• Khi nào diện tích đất được đưa vào sử dụng phục vụ sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp mới được phân bổ dần chi phí này vào chi phí được trừ theo thời hạn thuê đất.

2. Những điểm doanh nghiệp cần lưu ý

• Doanh nghiệp cần phân biệt rõ thời điểm sử dụng đất để ghi nhận chi phí thuê đất hợp lý và tuân thủ quy định về thuế.
• Việc ghi nhận trước các khoản chi phí này có thể bị loại khỏi chi phí tính thuế, dẫn đến rủi ro bị truy thu thuế và xử phạt vi phạm hành chính về thuế.

Căn cứ pháp lý: Công văn số 140/CT-CS ngày 14/3/2025 của Cục Thuế